Wat is een zweepslag?
Een zweepslag is een acute spierscheuring, meestal in de kuit. Maar de spierscheuring kan in de meeste spieren optreden. Een spier bestaat uit spierweefsel en bindweefsel. Het bindweefsel zorgt voor de aanhechting tussen de spier en botten. Vaak zijn bij een zweepslag zowel het spierweefsel als het bindweefsel beschadigd. Op deze pagina vindt u uitgebreide informatie over een zweepslag en spierscheuringen. Wat zijn bijvoorbeeld de oorzaken, symptomen en behandelmethoden? U vindt de antwoorden hier.
Hoe ontstaat een zweepslag?
Een zweepslag ontstaat vaak door een plotselinge beweging. Bijvoorbeeld tijdens sporten met plotseling bewegingsveranderingen zoals tennis, basketbal en voetbal. Do or de plotselinge beweging kan er een te hoge belasting ontstaan op een spier, waardoor een spierscheuring ontstaat. Een dergelijke spierscheuring wordt een zweepslag genoemd, wanneer het in de kuitspier heeft plaats gevonden.
Een plotselinge overbelasting kan echter ook ontstaan door een ongeluk of val. Ook een langdurige overbelasting kan indirect de oorzaak zijn. Door de langdurige overbelasting ontstaan kleine scheurtjes, waardoor een grotere spierscheuring gemakkelijker kan ontstaan. Ook kan de leeftijd een rol spelen. Op latere leeftijd kan spierweefsel namelijk in sterkte afnemen. Mogelijke oorzaken van een zweepslag zijn:
• piek-overbelasting van de spier
• langdurige overbelasting van de spier
• te hoge belasting van koude spieren
• te hoge belasting van korte spieren
• harde ondergrond
• slechte schoenen
• gebrek aan vitaminen en mineralen
Wat zijn de symptomen van een zweepslag?
Op het moment dat de spierscheuring ontstaat, kan een felle pijn te voelen zijn. Hierdoor is waarschijnlijk ook de naam “zweepslag” ontstaan. De felle pijnscheut voelt als een slag van een zweep. Ook kan bij een ernstige scheuring, een knappend geluid te horen zijn. Na enige tijd kan een blauwe plek ontstaan en zal er meer algemene pijn voelbaar zijn. Vooral wanneer er spanning op de spier wordt gezet. Is er sprake van een ernstige spierscheuring.
De symptomen van een zweepslag zijn:
• korte, felle pijnscheut
• soms is een knappend geluid te horen
• bloeduitstorting
• zeurende pijn
• krachtverlies in geval van een meer ernstige spierscheuring dan zal de spier tijdelijk niet meer gebruikt kunnen worden.
Wat kan je zelf doen na een zweepslag?
Wanneer de spierscheuring net is ontstaan, is het verstandig om het been omhoog te leggen. Ook kan koelen het herstel bespoedigen en pijn tegen gaan. Het koelen heeft de eerste 24 uur effect. Het koelen dient enkele keer te gebeuren, gedurende circa 10 minuten. Tevens kunt u een drukverband aanleggen of kuitbandage gebruiken, om een zwelling tegen te gaan. Het masseren van de spier wordt sterk afgeraden. Wat doen na een zweepslag:
• koel de gescheurde spier met een ice-pack of ijs in een doek
• leeg het been omhoog
• leg een drukverband aan om kleine bloedingen in de spier te stelpen
• niet meer leunen op het been. Uiteindelijk zal de spier zelf weer aan elkaar herstellen. Echter is het wel verstandig om te zorgen dat de spier zo min mogelijk belast wordt. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van loopkrukken.
• Ook kunt u zorgen voor een hakverhoging, zodat het kapotte weefsel meer tegen elkaar gedrukt wordt. Ook zal hierdoor minder belasting op de kuitspier ontstaan.
• Fysiotherapie is vaak niet effectief na een spierscheuring. Massage is namelijk niet geschikt bij een scheuring. Na het herstel kan fysiotherapie wel nodig zijn om u te helpen bij het opbouwen van het sporten.
• Een sportcompressiekous zorgt voor een verbeterde doorbloeding, wat het herstel bevordert. Vocht en afvalstoffen zullen hierdoor namelijk sneller worden afgevoerd. Het beschadigde weefsel kan hierdoor sneller herstellen. Ook zal de belasting op de spier wat afnemen door het dragen van de compressiekous. Hierdoor is beweging minder risicovol.
Wanneer de kuit weer belasten?
Na ongeveer twee weken, mag de kuit weer meer worden belast. Bijvoorbeeld door weer voorzichtig te gaan lopen of lichte rekoefeningen te doen. Na gemiddeld 4 tot 6 weken kan weer rustig worden begonnen met sporten. Blijf echter luisteren naar uw lichaam. Wanneer er nog (teveel) klachten zijn, is langer rust nodig. Soms is namelijk een rustperiode nodig van wel 3 maanden.
Hoe is een zweepslag te voorkomen?
De meeste oorzaken van een zweepslag zijn te voorkomen. Hanteer de volgende richtlijnen om de kans op een kuitblessure te verkleinen:
• Vervang tijdig je sportschoenen. Na verloop van tijd zal de demping van de zool namelijk afnemen.
• Zorg voor het sporten voor een goede warming-up. Hierdoor zijn de spieren al warm en soepel voor de zwaardere belasting ontstaat. Een goede warming-up duurt 5 -15 minuten.
• Doe na het sporten een goede cooling-down. Doe hierbij bijvoorbeeld rekoefeningen voor de kuit.
• Voorkom een te hoge sportintensiteit. Heeft u lang niet gesport? Ga de eerste keer dan niet zeer intensief sporten. Bouw het sporten weer rustig op.
• Voorkom koude spieren tijdens het sporten. Koude spieren zijn namelijk minder bestand tegen rek- en trekkrachten.
Kan een spierscheuring geheel herstellen?
Meestal zal een spierscheuring weer geheel herstellen. Er zullen vaak geen blijvende klachten ontstaan. Is er na 2 tot 3 weken nog geen verbetering voelbaar? Dan wordt een bezoek aan een arts geadviseerd. Ook wanneer de pijn toeneemt of er een zwelling ontstaat, is het verstandig om naar een arts te gaan. Dit is ook het geval wanneer het gevoel in de tenen afneemt. Op de plek van het scheurtje, zal littekenweefsel ontstaan. Hierdoor zal de spiergroep altijd een zwakkere plek blijven. De kans op herhaling zal hierdoor wat hoger blijven dan gemiddeld. Daarom is het van belang dat u extra let op goede schoenen en een goede warming-up en cooling-down.
Komt een zweepslag alleen in de kuit voor?
Wanneer er wordt gesproken over een zweepslag, wordt vaak een spierscheuring in de kuit bedoeld. Echter kan ook in andere spiergroepen, vrijwel dezelfde soort blessure ontstaan. Ook met de zelfde oorzaken. Zo kan een dergelijke spierscheuring ook voor komen in de hamstring of nek (whiplash).
Wat vooral niet doen vlak na een spierscheuring?
Bij het inscheuren van een spier is het belangrijk om de eerste 24 uur geen extra warmte te creëren. Een warme douche nemen of de spier insmeren met warmtezalf is dus geen goed idee. Door de warmte kan een zwelling en pijn, namelijk erger worden. Ook het masseren van de spier wordt afgeraden. Ook hierdoor kan de zwelling verder toenemen.
Hoe lang duurt gemiddeld het herstel?
Het herstel zal dankzij rust vanzelf gebeuren. Bij een kleiner scheurtje, kan het herstel al in twee weken zijn gebeurd. Bij grotere scheurtjes, kan het herstel wel 8 tot 12 weken duren. Na 2 weken zou u in ieder geval weer normaal moeten kunnen lopen. Is dit niet het geval? Dan wordt een bezoek aan uw huisarts geadviseerd. Het volledige herstel duurt gemiddeld 6 weken. Sporten is weer mogelijk wanneer u geen pijn meer voelt. Bij minder gevoel en/of kracht in de voet en tenen, dient u contact op te nemen met de spoedeisende hulp.
Welke oefeningen kan ik tijdens het herstel doen?
Tijdens het herstel, kunt u al wel beginnen met lichte oefeningen. De oefeningen zorgen er voor dat de kuit weer sterker en soepeler wordt. Voelt u pijn tijdens de oefeningen? Dan kunt u beter de oefening enkele dagen uitstellen.
Oefening 1: Ga zitten en druk uw tenen van u af naar voren. Houd het strekken 10 seconden vol. Trek vervolgens de tenen naar u toe. Houd dit ook 10 seconden vol. Herhaal deze cyclus tien keer. Deze oefening kunt u drie keer per dag uitvoeren.
Oefening 2: Strek het been naar voren en draai rondjes met de voet. Draai de voet 10 keer en neem dan even rust. Doe de oefening hierna nog twee keer. Ook deze oefening kunt u drie keer per dag uitvoeren. Indien het herstel al verder gevorderd is, kunt u de volgende oefeningen gaan uitvoeren:
Oefening 3: Bij deze oefening wordt de kuitspier licht opgerekt. Ga voor een muur staan en zet het gezonde been naar voren. Zak vervolgens licht door uw voorste knie heen. Laat ondertussen de voet van het geblesseerde been, plat op de grond staan. Houd dit 10 seconden vast. Ontspan vervolgens en herhaal de oefening vier keer. U kunt de oefening drie keer per dag uitvoeren. U zult de kuitspier voelen rekken. Er mag echter niet teveel kracht op de spier komen.
Oefening 4: Ga rustig op uw tenen staan. Dit zal de kuitspieren, voetspieren en beenspieren versterken. Zak naar 5 seconden weer rustig naar de grond. Herhaal dit vijf keer. De oefening kan drie keer per dag worden uitgevoerd.
Oefening 5: Indien de klachten het toelaten, kunt u langzamerhand weer rustig gaan bewegen. Vooral wandelen, zwemmen, fietsen en traplopen zijn goede vormen van beweging.
Heeft u een tip, opmerking of vraag? Plaats het gerust hier onder. De informatie is niet afkomstig van een medisch specialist. Zodoende kunnen er geen rechten aan worden ontleend. Voor een medisch advies wordt contact met een arts geadviseerd